Nông nghiệp sinh thái vững bền là hướng nông nghiệp bền vững trong thời đại mới của con người. Đây là mô hình mang lại nhiều lợi ích và tín hiệu tích cực cho môi trường sống và con người nhưng cũng đặt ra rất nhiều thách thức cho những người khởi nghiệp ngay từ những bước đầu xây dựng ý tưởng và triển khai.
Bài viết hôm nay sẽ giúp bạn có được các bước đầu xây dựng ý tưởng một cách thuận lợi hơn, mọi người có thể tham khảo một số lưu ý sau, tuy không biết có giúp được gì không nhưng cũng nhắc nhở mọi người tránh đi sai hướng.
Nguyên lý khi xây dựng và triển khai mô hình
Luôn phải nhớ nông nghiệp sinh thái được làm dựa trên nguyên lý: Mỗi loài trong mô hình sinh thái đều có chức trách và vị trí riêng của chúng. Các nguồn lực từ tự nhiên như nhiệt độ, ánh sáng, nước và phân,… được tận dụng hiệu quả.
Ngoài ra, việc xây dựng mô hình nông nghiệp sinh thái cũng cần dựa trên mối quan hệ cộng sinh và hỗ trợ lẫn nhau giữa các loài. Nông nghiệp sinh thái khá đề cao tính tự nhiên. Trong tự nhiên luôn xảy ra các mối quan hệ cộng sinh cùng nhau phát triển. Sự sinh trưởng và phát triển của loài này sẽ thúc đẩy sự phát triển của loài khác trong cùng mô hình. Vì vậy nên lựa chọn các giống có thể cộng sinh hỗ trợ nhau như vậy hiệu quả sẽ cao hơn.
Dưới đây là một số mô hình bạn cần lưu ý khi xây dựng và triển khai mô hình nông nghiệp sinh thái bền vững
Mô hình số 1: Là mô hình vườn rừng trên đất dốc, đây là một mô hình chúng tôi muốn hướng đến phương hướng giải quyết thực trạng đốt nương, làm rẫy, phá trọc đồi xanh nhưng đời sống bà con ngày càng nghèo khó, đất đai thì xói mòn suy thoái.
Mô hình 2: Là giải pháp cho một nền canh tác không dùng hóa chất. Đối tượng hướng đến là các vườn cây của người nông dân có điều kiện hơn mô hình 1, tuy nhiên lại ngày đêm tắm, phun ngập ngụa hóa chất độc hại cho khu vườn của mình, với việc nghĩ rằng “không bơm hóa chất” thì không có thu hoạch, không có năng suất.
Mô hình 3: Mô hình chữa lành. Đối tượng hướng đến là tất cả chúng ta, ngày đêm đang bị cuốn vào một cuộc sống vội vàng, chịu mọi ô nhiễm của không khí, âm thanh, hóa chất, dịch bệnh…., Làng là một gợi ý khi chúng ta cần tìm lại một cuộc sống chậm hơn, hay đơn thuần là có một cộng đồng bạn bè xung quanh có mong muốn chung có một cuộc sống sinh thái, hạnh phúc hơn. Trong thời gian tới các khu vườn của làng sẽ tiếp tục hoàn thiện, phát triển để thành mô hình khu vườn chữa lành với mong muốn lan tỏa chia sẻ nhiều hơn cho cộng đồng.
>>> Xem thêm: TCREAL – người tiên phong trong bất động sản nông nghiệp sinh thái vững bền
Các phương pháp canh tác có thể áp dụng
- Phương Pháp Syntropic Agriculture
Phương pháp này là sử dụng kỹ thuật thâm canh kết hợp với lâm nghiệp, sử dụng khoảng cách và mối quan hệ giữa các tầng để tạo mối quan hệ hỗ trợ. Các cây gỗ lâm nghiệp hoặc các cây ăn quả được trồng với khoảng cách phù hợp. Sau khi cắt tỉa thì phần bị tỉa đi sẽ được để lại trên đất để phân hủy thành chất hữu cơ bổ sung cho đất. Sau đó quay ngược trở lại để chăm sóc cây.
Ngoài ra, tầng thấp hơn cũng có thể trồng cây thân thảo, rau hoặc các loại cỏ cải tạo đất như cỏ Vetiver xen kẽ để đạt hiệu quả tốt hơn.
- Phương Pháp Của Claude
Phương pháp này chủ yếu là để kích thích quy trình sinh học của đất. Phương pháp này không cày xới chỉ rào vườn lại và gieo trồng một cách tự nhiên chủ yếu là để che phủ đất nhiều nhất có thể. Như vậy vừa không gây xáo trộn đất, vừa giữ cho đất một độ ẩm thích hợp để cây trồng tự phát triển.
>>> Xem thêm: Bất động sản sinh thái sức khỏe: Xu hướng mới của bất động sản nông nghiệp
pH đất và những điều nhà vườn cần biết
Trong các chỉ tiêu đánh giá chất lượng đất trồng, pH đất là thang đo quan trọng, giúp xác định được hiện trạng đất có phù hợp với sự phát triển của cây trồng hay chưa. Tuy nhiên, đây còn là một khái niệm khá mơ hồ và nhiều người trồng chưa hiểu rõ cách xác định pH đất cho vườn của mình.
pH hay chỉ số pH (còn gọi là độ pH) là một chỉ số có thang đo từ 1 đến 14. Phản ánh tính chất kiềm hay acid của một môi trường nào đó. Trên thực tế, các loại đất chủ yếu có độ pH từ 5.0 đến 8.0, tùy theo loại cây trồng mà ta phải điều chỉnh cho phù hợp. Các loại đất có độ pH nằm ngoài khoảng từ 5.0 đến 8.0 thì thường không phù hợp để trồng trọt.
pH = 6.5 – 7: Đất trung tính, không kiềm không acid, phù hợp với nhiều loại cây trồng.
pH > 7: Đất kiềm.
pH < 6.5: Đất chua.
Kiểm tra pH đất có thể tiến hành mọi thời điểm và trên mọi loại đất. Tuy nhiên, đo pH trong một số trường hợp như: ngay sau bón vôi, bón phân, bổ sung chất hữu cơ,… sẽ gây ra sai số cao khi đo.
Đối với khu đất mới, chỉ số pH ban đầu giúp bạn định hướng chọn loại cây trồng nào hoặc cải tạo đất trước sao cho phù hợp với loại cây muốn trồng.
Đối với khu đất đang canh tác, chỉ số pH đất chỉ ra cách tác động vào đất hợp lý, tạo điều kiện cho cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt nhất. Khi cây có một số biểu hiện như phát triển chậm, lá vàng úa, rễ bị bó chùn, không ra rễ mới,… thì nhà vườn cần phải kiểm tra pH đất ngay.
>>> Xem thêm: Trang trại sinh thái Lâm Đồng
Phát triển mô hình nông nghiệp sinh thái
Phát triển mô hình nông nghiệp sinh thái bền vững thì phải luôn đi kèm với cải tạo và phát triển hệ sinh thái. Mỗi một giống cây trồng, một loại vật nuôi trong nông nghiệp sinh thái đều liên hệ với nhau bằng quan hệ tương tác nhân quả. Sự thay đổi của loài này sẽ dẫn đến sự thay đổi của các loài khác trong mô hình. Nên nếu muốn bền vững với song song đi cùng sự phát triển của hệ sinh thái.
Nhận thức của con người cũng là một yếu tố quan trọng để mô hình có thể phát triển. Phải hiểu tại sao chúng ta phải chuyển sang làm nông nghiệp bền vững mà không tiếp tục theo nông nghiệp truyền thống. Chúng ta không chỉ tạo ra sản phẩm cho thế hệ hiện tại mà còn mở đường, bảo vệ và giữ gìn tài nguyên cho thế hệ tương lai.
Lý thuyết hay và tiến bộ đến mấy cũng không bằng tự mình làm và trải nghiệm thật nhiều rồi đúc kết lại thì không thể thành công được. Nếu cứ thất bại rồi dừng lại thì sẽ không bao giờ có kết quả như mong muốn được.
Trên là những thông tin cần lưu ý khi đầu tư và phát triển mô hình nông nghiệp sinh thái bền vững. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn có thêm kinh nghiệm, được chia sẻ và học hỏi để có thể áp dụng thành công với nông nghiệp sinh thái.